رطوبت سنج
به مقدار بخار اب موجود در اتمسفر رطوبت هوا گفته می شود. هوا مخلوطی از گازهای اتمسفری بخار اب و هوای خشک می باشد. در عمل مخلوط هوای خشک و بخار اب را هوا می گویند. که آنها را با رطوبت سنج اندازه گیری می کنند. رطوبت در واقع همان میزان نم یا بخار آب موجود در هوا یا مواد مختلف می باشد. رطوبت سنج وسیله ای کاربردی و ضروری و بسیار کم حجم برای تعیین و سنجش رطوبت و دمای محیط می باشد که پس از دریافتن این دو فاکتور می توان در صورت بالا یا پایین بودن رطوبت به وسیله کولر یا دستگاه بخور یا دستگاه رطوبت زدا به دما و رطوبت مطلوب رسید. رطوبت بالا میتواند سیستم تهویه را دچار مشکل کند و کمبود رطوبت نیز سبب خشکی بیش از حد می شود.
کاربرد رطوبت سنج
در برخی محیط های صنعتی و کشاورزی، دانستن دما و رطوبت محیط بسیار حائز اهمیت است. این مسأله حتی در محیط خانه و محل کار نیز مهم است. زیرا نبود رطوبت کافی و خشکی بیش از حد هوا ممکن است سبب بروز مشکلات تنفسی گردد. به همین نسبت بالا بودن بیش از حد رطوبت هوا نیز میتواند مشکل ساز باشد.
رطوبت سنج در چه مکان هایی کاربرد دارد؟
گلخانه های پرورش گل و گیاه و صیفی جات: وجود آب و رطوبت برای سلامت و رشد و نمو گیاهان و حتی عمل فتوسنتز و تشکیل اسید آمینه ها و پروتئین های ضروری و گل دهی و رنگ گیاه به صورت مستقیم و غیر مستقیم تأثیر گذار است. در عین حال رطوبت بیش از اندازه نیز می تواند به رشد گیاه آسیب بزند و جذب مواد معدنی در خاک را با اشکال مواجه کند.
مرغداری: مرغداری و سوله های مخصوص جوجه کشی هم باید دارای رطوبت مشخصی باشند.
- گلخانه های پرورش قارچ: پرورش قارچ تنها به کمک ایجاد رطوبت و تاریکی امکان پذیر است. میزان رطوبت مناسب برای گلخانه های پرورش قارچ به وسیله رطوبت سنج قابل اندازه گیری می باشد.
- آزمایشگاه: محیط آزمایشگاه محیطی کاملا ایزوله می باشد و داشتن رطوبت مناسب نیز یکی از این شرایط ایزوله بودن است.
- بیمارستان: رطوبت بیش از حد و خشک بودن بیش از حد هوا برای بیماران خصوصا بیماران ریوی می تواند مضر باشد.
- خانه: نبود رطوبت و وجود رطوبت بیش از اندازه هر دو می توانند سبب بروز حساسیت و آلرژی شوند.
پس دانستن میزان رطوبت اهمیت فراوانی دارد. بالا بودن رطوبت در خانه بیش از شصت درصد می تواند مضر باشد.
- دفاتر و ادارات و محل کار: بررسی رطوبت در محیط کار که بیشترین زمان زندگی خود را در آن سپری می کنید بسیار مهم است. بهتر است طح رطوبت خانه و محیط کار بین سی تا پنجاه درصد باشد.
- انبارهای نگهداری مواد غذایی: برخی مواد غذایی با وجود رطوبت بیش از اندازه ممکن است فاسد شده و یا کپک بزنند. خشک ماندن و دوری از رطوبت لازمه نگهداری آن هاست.
- انبارهای نگهداری مواد و مصالح ساختمانی: مواد و مصالح ساختمانی شرایط نگهداری خاصی دارند. استفاده از رطوبت سنج لازمه این انبارهاست.
- سردخانه ها: حفظ میزان رطوبت مناسب در سردخانه های نگهداری مواد خوراکی نکته ای مهم است.
- نبارهای نگهداری محصولات صنعتی و کارخانه ها: بالا رفتن رطوبت در این انبارها می تواند آسیب جدی به این مواد صنعتی وارد کند. موادی که بسیار گران قیمت هستند و آسیب به آن ها خسارات سنگینی را به دنبال دارد.
سنجش رطوبت برای کشاورزان امری واجب و ضروری می باشد. میزان رطوبت خاک، می تواند در رشد دانه و گیاه و درختان موثر و حیاتی باشد. برخی گیاهان در شرایط رطوبت خاک، رشد بهتری دارند و برخی دیگر از گیاهان باید در خاک خشک رشد کنند. این مورد درباره گیاهان و گل های آپارتمانی نیز صدق می کند که لزوم یک رطوبت سنج را توجیه می کند.
انواع رطوبت سنج
رطوبت سنج چرخان
این نوع رطوبت سنج دو دماسنج دارند. مخزن یکی از این دماسنج ها حاوی فیتیله ای که رسانایی آب دارد است و به عنوان دماسنج تر درنظر گرفته می شود. این دماسنج دسته ای دارد که می توان آن را حول محور بازو چرخاند تا تهویه لازم در سطح مخازن که بخشی از دماسنج ها است را تأمین کند.
رطوبت سنج آسمن
رطوبت سنج آسمن به روش دستی مرطوب می شود. این رطوبت سنج با رطوبت سنج چرخان در نوع مکش جریان هوا تفاوت دارد زیرا در این نوع رطوبت سنج از طریق یک باد بزن تهویه لازم انجام می شود. فن موجود در این رطوبت سنج قادر است تا جریان هوا را با سرعت یکنواخت در سطح دماسنج ها تأمین کند.
رطوبت سنج دیجیتال
در این نوع ابزار به کمک لایه نازکی از کلرید لیتیوم و یک دستگاه نیمه هادی، میزان رطوبت اندازه گیری می شود. این دستگاه برای سنجش میزان رطوبت خاک و مقدار آب موجود در خاک کاربرد دارد.
رطوبت سنج الکتریکی
این نوع رطوبت سنج قادر است تا میزان رطوبت را به صورت غیرمستقیم و به کمک خواص الکتریکی اندازه گیری می کند.
رطوبت سنج خازنی
این نوع رطوبت سنج یکی دیگر از انواع رطوبت سنج است که حسگرهای مختلفی دارد و که این حسگرهای این دستگاه می توانند در برابر دماهای بالا و اثرات تراکم، مقاومت کنند بنابراین برای کاربردهای مختلف گزینه مناسبی هستند. اما این رطوبت سنج ها به آسانی آلوده می شوند. این رطوبت سنج مقدار رطوبت یک ماده اکسید فلزی را اندازه گیری می کند. با کالیبره کردن این ابزار، دقت آن تا سه برابر افزایش می یابد.
رطوبت سنج سوزنی
رطوبت سنج سوزنی (رطوبت سنج تخریبی) برای اندازه گیری حاوی سوزن فلزی است که به سطح جسم نفوذ می کنند. با نفوذ این سوزن ها، جریان الکتریکی بین آنها برقرار می شود و مقدار مقاومت هنگام حرکت جریان بین فلزها سبب نمایش دادن میزان رطوبت جسم می شود.
رطوبت سنج التراسونیک
در طراحی این رطوبت سنج از فناوری غیرمخرب اولتراسوند استفاده شده است. این دستگاه از دقت مناسبی دارد و برای اندازه گیری میزان رطوبت در صنایع ساختمانی کاربرد دارد.
